داده‌های عملکردی و اظهارات کارشناسان، نمایندگان مجلس و فعالان زنجیره تأمین نشان می‌دهد که مدل جدید واگذاری مدیریت توانسته ایران خودرو را در مسیر متفاوتی نسبت به سایپا قرار دهد؛ مسیری که نتیجه آن رشد تیراژ تولید، کاهش زیان عملیاتی و عبور از موانع ساختاری دیرینه بوده است.
سایه مدیریت دولتی بر سایپا و تفاوت مسیر ایران خودرو
بهروز حبیبی، عضو هیئت مدیره انجمن قطعه‌سازان، با اشاره به وضعیت دو خودروساز بزرگ کشور، تصویری روشن از تفاوت این دو مسیر ارائه می‌دهد.
به گفته او: سایپا با تیراژ پایین تولید، آینده روشنی ندارد. واگذاری این شرکت به بخش خصوصی به دلیل سیاسی‌کاری انجام نشد و ادامه مدیریت ناکارآمد دولتی شرایط را بدتر کرده است.
حبیبی در مقابل، وضعیت ایران‌خودرو را «کاملاً متفاوت» می‌داند و تأکید می‌کند: ایران‌خودرو علیرغم کارشکنی‌های فراوان، از جمله حکم اخیر سازمان تعزیرات، روند تولید خود را همانند سال گذشته حفظ کرده و به سمت بهبود حرکت کرده است.
این مقایسه نشان می‌دهد تفاوت در ساختار مدیریت، نه صرفاً تفاوت در منابع، نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد دارد.
نماینده مجلس: مدل مدیریت سپاری بهترین مدل خصوصی سازی در ایران
محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، از نخستین مدافعان مدل جدید خصوصی‌سازی است؛ مدلی که دولت ابتدا مدیریت را واگذار می‌کند و تنها پس از اثبات کارآمدی، سراغ واگذاری مالکیت می‌رود.
او با اشاره به عملکرد ایران‌خودرو پس از خصوصی‌سازی می‌گوید: بعد از کمتر از یک سال، سایپا ۳۰ درصد افت تولید داشته، اما ایران‌خودرو حتی ۲ درصد رشد کرده است. ایران‌خودرو هرچند چالش قیمتی دارد، اما به لحاظ تیراژ تولید شرایط بسیار بهتری دارد.
زنگنه تأکید می‌کند: روش فعلی که نخست مدیریت به بخش خصوصی کارآزموده سپرده می‌شود، بهترین مدل است. دولت باید نقش سهامدار داشته باشد نه مدیر.
به گفته او، همان‌طور که رئیس‌جمهور بیان کرده، ایران‌خودرو نخستین نمونه موفق اجرای چنین مدلی است.
او همچنین از «اتفاقات خوب» و حتی عرضه یک محصول جدید با کیفیت بالا و قیمت مناسب در آینده نزدیک خبر می‌دهد؛ موضوعی که نشان‌دهنده حرکت ایران‌خودرو به سمت نوسازی سبد محصول است.
کاکایی: کاهش زیان عملیاتی ایران خودرو، نتیجه مدیریت خصوصی
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، جزئیات دقیق‌تری از اثر خصوصی‌سازی ارائه می‌دهد.
او یادآوری می‌کند که با مدیریت جدید تغییرات ملموس بوده است: بخش خصوصی از اواخر بهمن سال گذشته مدیریت ایران‌خودرو را بر اساس قانون تجارت در دست گرفت. با وجود بحران انرژی، محدودیت ارز و مقاومت شدید وزارت صمت، مدیریت جدید توانست زیان عملیاتی ایران‌خودرو را از خرداد کاهش دهد.
به‌گفته او، کلید اصلی این بهبود، اجرای قانون تجارت و افزایش ۲۵ درصدی قیمت برای جلوگیری از زیان تولید بوده است؛ اقدامی که در سایپا انجام نشد.
کاکایی تأکید می‌کند که تضاد حاکمیتی همچنان وجود دارد، اما عملکرد ایران‌خودرو نشان داده مدیریت خصوصی مسیر اصلاح را آغاز کرده است.
تقی‌پور: بخش زیادی از زیان ایران خودرو جبران شد
عبدالعلی تقی‌پور، نماینده مجلس، جایگاه ایران‌خودرو در اقتصاد کشور را «فراتر از یک بنگاه صنعتی» می‌داند: ایران‌خودرو یک اقتصاد کوچک است که اکنون با خصوصی‌سازی بخش زیادی از زیان جبران شده است.
تأکید او بر «جبران بخش زیادی از زیان»، بخشی از همان روندی است که کاکایی آن را «کاهش زیان عملیاتی از خرداد» توصیف کرد.
اگرچه مسیر پیشِ‌رو همچنان با مقاومت‌ها و فشار‌های سیاسی همراه است، اما شواهد موجود از یک تغییر واقعی حکایت دارد مدیریت بخش خصوصی توانسته تیراژ را حفظ و حتی رشد دهد، روند زیان عملیاتی را کنترل کند و همزمان با فشار‌های ساختاری، شرکت را در مسیر محصول‌سازی جدید قرار دهد
همان‌طور که کارشناسان و نمایندگان مجلس اشاره کردند، همه چیز به این بستگی دارد که آیا دولت اجازه می‌دهد مدیریت جدید مسیر خود را ادامه دهد یا خیر.
اما حداقل امروز، ایران خودرو اولین نشانه‌های یک خصوصی‌سازی موفق را بروز داده است.
source