کسری بودجه یکی از عواملی است که همیشه بازار سرمایه را به صورت غیر مستقیم تحث تاثیر خود قرار داده است، کسری بودجه در واقع مشکل دولت است اما آنچه در عمل شاهد هستیم این است که دولت برای جبران کسری بودجه به منابع شرکت‌ها یا صنایعی که در بورس حضور دارند متوسل می‌شود. دولت با دستکاری قیمت حامل‌های انرژی، بهره مالکانه و عوارض صادراتی، تا جایی که بتواند هر ابزاری که در اختیار دارد را به کار می‌گیرد و به صورت غیر مستقیم بازار سرمایه را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد.
با فرض عدم استفاده از موارد گفته شده برای جبران کسری بودجه احتمالا در سال جاری با طرح مولد سازی دارایی‌ها و فروش دارایی‌هایی که در بازار سهام حضور دارند، به نوعی عرضه را تقویت کرده و منجر به افزایش فشار فروش در بازار سرمایه می‌شود.
یکی از ابزارهایی که دولت هیچگاه از آن استفاده نمی‌کند، کنترل و مدیریت هزینه‌های خود است. معمولا هیچگاه شاهد نبوده‌ایم که هنگام نگارش بودجه درآمدهای واقعی شناسایی و بر مبنای آن درآمدها هزینه‌ها تعیین شوند و همیشه هزینه‌ها برای دولت اولویت داشته است.
زمانی که دولت درآمد نفتی داشت، منابع از آن محل تامین می‌شد اما در حال حاضر که به واسطه تحریم‌ها آن درآمد به حاشیه رفته است شاهد هستیم که همچنان دولت با دست و دلبازی هزینه‌های غیر ضروری را تصویب می‌کند و مسلما با این روشی که دولت در پیش گرفته است با کسری بودجه مواجه می‌شویم. اصولی ترین راه برای حل این مشکل مدیریت هزینه‌ها، تعدیل بودجه و … توسط دولت است که در شرایط موجود بعید به نظر می‌رسد چنین اتفاقی بیفتد زیرا قسمت عمده درآمدهای دولت ناشی از نفت و مواد جانبی آن بوده است که تحت تاثیر تحریم‌ها قرار دارد.
باید توجه داشت که قیمت حامل‌های انرژی از اصلی ترین مواردی است که تقریبا تمامی صنایع را درگیر خود می‌کند چراکه با افزایش قیمت نفت و بنزین هزینه حمل و نقل و برق و … نیز افزایش می‌یابد، علاوه بر این اثر روانی آن بر سایر صنایع نیز تاثیر خود را خواهد گذاشت.
لازم به ذکر است که دولت باید همیشه به صورت واقع بینانه هزینه‌های خود را مطابق درآمدها کاهش دهد و تا این اتفاق رخ ندهد هیچ سازمان و ارگانی نمی‌تواند با این پدیده مقابله کند.
ناگفته نماند که تاثیر منفی کسری بودجه دولت بر بازار سرمایه کشور مساله‌ای مستمر بوده است و بورس اوراق بهادار با حساب این اثر ثابت، رشد و نزول خود را خواهد داشت.
- حسن رضایی پور – کارشناس بازار سرمایه
- شماره ۵۱۸ هفته نامه اطلاعات بورس