ایمنی خودروهای داخلی؛ چالش اصلی تولیدکنندگان/ خودروهای ناایمن متهم ردیف اول تصادف‌های منجر به فوت معرفی شدند

سه عنصر مهم در خودرو که نقش بسزایی در کاهش تلفات ناشی از تصادفات دارند پلتفرم، کیفیت بدنه و تکنولوژی‌های‌ جلوگیری از تصادفات هستند. این عناصر باید به گونه‌ای باشند که ابتدا به کمک راننده برای پیشگیری از تصادفات بیایند، اما در نهایت از تلفات ناشی از تصادفات بکاهند.

بنابراین خودرویی ایمن است که پلتفرم به‌روزی دارد، کیفیت آلیاژ به‌کاررفته در بدنه آن مطلوب است و تکنولوژی‌های جلوگیری از تصادفات آن، همسو با تکنولوژی‌های روز دنیاست و عملکرد مناسبی داشته باشد.

ایمنی خودروهای داخلی؟

وا‌ژه ایمنی در کنار خودروهای داخلی به مثابه کاربرد کلمه کوتاه در کنار کلمه بلند عمل می‌کند و خبر از تناقض معنای این دو واژه با هم می‌دهد. 

خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها، سیاست‌گذاری‌های دستوری قیمت و در نهایت زیان‌ انباشته خودروسازان، رویه غلطی به نام کاهش هزینه‌های تولید را به همراه داشته است.

این رویه منجر به کاهش ضخامت و کیفیت آلیاژ در خودروهای داخلی شده است. علاوه بر آن، طبق گزارشی از فعالان حوزه خدمات خودرو، آلیاژهای مقاومتی که در پوشش زیرین بدنه خارجی خودرو به کار می‌رفت، طی گذشت سال‌ها حذف شده و جای خود را به فوم‌های صداگیر داده است. 

دو خودروساز مطرح کشور، غالباً از پلتفرم‌های تاریخ‌گذشته‌ای بهره می‌برند، اما اندک پلتفرم‌های به‌روز این خودروسازان هم در برخی موارد با به کار نبردن آلیاژ مناسب و کیفیت نامطلوب بدنه رنگ می‌بازند.

تکنولوژی‌های قدیمی‌ هم که اخیراً به بهانه ایمنی اما به منظور افزایش قیمت خودروها اضافه شده‌ است، عموماً از مبداء چین وارد می‌شوند و در نبود نتایج آزمون‌های ایمنی، خبری از عملکرد آنها در دست نیست.

دو دهه از راه‌اندازی مراکز ارزیابی ایمنی خودرو در  اروپا، آمریکا، استرالیا و چین می‌گذرد. این ارزیابی‌ها بر اساس مواردی چون شبیه‌سازی تصادف از جوانب مختلف خودرو و تکنولوژی‌های جلوگیری از تصادفات به خودروها ستاره ایمنی می‌دهند و عملکرد ایمنی خودروهای مختلف را بررسی می‌کنند. 

در پی سخت‌گیری‌های استانداردهای خودرویی، راه‌اندازی نخستین مرکز تست تصادفات ایران سال 1401 شروع شده است، اما تابه‌حال خبری مبنی بر بهره‌برداری آن منتشر نشده است. با اینکه خودروهای تولیدشده در کشور ملزم به پاس کردن آزمون‌های تصادفات هستند، اما تاکنون به‌جز یک مورد ناقص، هیچ آمار دقیق و شفافی از تست عملکرد ایمنی خودروها منتشر نشده است. بنابراین می‌توان گفت در نبود تست‌های ایمنی متناسب با استانداردهای روز دنیا و نبود شفافیت، هیچ‌یک از عملکردهای ایمنی خودروسازان قابل‌‌ اتکا نیستند. 

خودروی ناایمن: عامل 60 درصد از تصادفات

احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران، در برنامه صف اول شبکه خبر با بیان اینکه برخی از خودرو‌های ایرانی ارابه مرگ هستند گفته است: «باید بدانیم ۵۰ الی ۶۰ درصد علت تصادفات فوتی مربوط به خودرو‌های ناایمن است، چراکه در تصادفات نتوانسته است جان سرنشین را حفظ کند؛ موضوع ایمنی خودرو در کاهش جان باختگان تصادف نقش اصلی دارند.»

طبق آمارهای اعلامی پزشکی قانونی، از سال 1391 تا پایان 1401، آمار کشته‌های تصادفات همواره کمتر از 20 هزار نفر بوده است، حتی در برخی موارد، آمار کشته‌ها به 15 هزار نفر در سال رسیده که این آمار پس از گذشت 11 سال، سال گذشته از مرز 20 هزار نفر عبور کرده و رقم 20 هزار و 45 کشته در حوادث رانندگی را ثبت کرده است. آمارهای منتشرشده تلفات ناشی از تصادفات، خبر از کم‌اثر بودن سیاست‌ها برای افزایش ایمنی خودرو می‌دهد.

بهبود وضعیت ایمنی خودروها و کاهش تلفات ناشی از تصادفات، مستلزم تغییرات اساسی در سیاست‌های خودروسازی کشور است. به‌کارگیری استانداردهای جهانی، افزایش کیفیت مواد و آلیاژهای به‌کاررفته در خودروها، و استفاده از تکنولوژی‌های به‌روز در سیستم‌های ایمنی خودرو، می‌تواند به کاهش تصادفات و نجات جان انسان‌ها کمک کند و به‌کارگیری نظرات کارشناسان ارشد حوزه خودرو و اقتصاد، می‌تواند در بالا بردن ایمنی خودروها و دسترسی مردم به آن، نقش شایانی ایفا کند.