روزگار سخت خودروسازی در جهان

 نیسان، غول خودروسازی ژاپن، مجبور شده است ۹هزار نفر از کارکنان خود را اخراج کند. فولکس واگن آلمانی هم به فکر تعطیلی کارخانه‌هایش افتاده است که اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ این شرکت محسوب می‌شود. مدیرعامل استلانتیس، غول خودروسازی که برندهای بزرگی مثل جیپ، پژو و فیات را زیر چتر خود دارد، به دلیل کاهش شدید فروش از سمت خود کناره‌گیری کرده است. حتی برندهای لوکس و معروف مثل بی‌ام‌و و مرسدس بنز هم این روزها حال‌و‌روز خوشی ندارند.

براساس گزارشی از نیویورک‌تایمز، صنعت خودرو با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است. هر خودروسازی مشکلات خاص خود را دارد، اما همه آنها با موانع مشترکی مثل گذار سخت و پرهزینه به فناوری‌های جدید، آشفتگی‌های سیاسی، افزایش تعرفه‌ها و رقابت شدید با خودروسازان چینی در حال رشد، دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. این مشکلات جدی، آینده صنعت خودرو و میلیون‌ها شغلی را که به آن وابسته‌اند به خطر انداخته است.

بسیاری از این چالش‌ها از قبل وجود داشتند، اما همه‌گیری کرونا باعث شد برای مدتی از نظر دور بمانند. در آن دوران، کمبود قطعات باعث کاهش تولید شد و خودروسازان توانستند با خیال راحت قیمت خودروها را بالا ببرند. اما این شرایط موقتی بود و حالا که بازار به حالت عادی برگشته است، خودروسازان با مشکل تقاضای کم و رقابت شدیدتری مواجه شده‌اند.

کارخانه‌های خودروسازی در سطح جهان با کاهش چشمگیر تولید دست به گریبان هستند. این امر منجر به افت قابل‌توجه سودآوری و حتی زیان‌دهی بسیاری از شرکت‌ها شده است. سایمون کروم، کارشناس برجسته صنعت خودرو، بر این باور است که حاشیه سود در صنعت خودرو بسیار اندک بوده و کاهش تولید تاثیر مستقیمی بر سوددهی شرکت‌ها دارد.

کارگران به عنوان اولین گروه متاثر از این بحران، با خطر از دست دادن شغل روبه‌رو هستند. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به طور مستقیم یا غیرمستقیم در صنعت خودرو مشغول به کار بوده و کاهش تولید به معنای افزایش نرخ بیکاری در این بخش است. شرکت‌های بزرگی همچون نیسان و فورد نیز با اعلام برنامه‌های کاهش نیروی کار، این موضوع را تایید کرده‌اند. شرکت نیسان که در ایالت‌های می‌سی‌سی‌پی و تنسی آمریکا کارخانه دارد، اعلام کرده است که تعداد زیادی از کارکنانش را اخراج می‌کند، اما هنوز مشخص نیست این اخراج‌ها در کدام کارخانه‌ها انجام خواهد شد. نیسان تنها شرکتی نیست که با این مشکل روبه‌رو شده است. شرکت خودروسازی فورد هم ماه گذشته اعلام کرد که حدود ۴هزار نفر از کارکنانش، به خصوص در کارخانه‌های انگلیس و آلمان، بیکار می‌شوند. فورد دلیل این تصمیم را مشکلات اقتصادی، رقابت شدید در بازار و قوانین جدیدی که کار تولید خودرو را دشوارتر کرده است، عنوان می‌کند.

شرکت فولکس‌واگن به عنوان یکی از پیشگامان صنعت خودرو در حوزه خودروهای برقی شناخته می‌شود. با‌این‌حال، محصولات برقی این شرکت نتوانسته است انتظارات مشتریان و کارشناسان را برآورده سازد. به‌ویژه مدل ID.۴  با کاهش چشمگیر فروش در بازار ایالات متحده مواجه شده است. یکی از دلایل اصلی این امر، وجود ایرادات نرم‌افزاری در محصولات برقی فولکس‌واگن است.

موقعیت متفاوت جنرال موتورز

کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که شرکت‌های خودروسازی چینی با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه خودروهای برقی، سهم مهمی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند و شرکت‌های آلمانی از جمله فولکس‌واگن در رقابت با این شرکت‌ها با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند. علاوه بر سخت‌افزار، نرم‌افزار خودروهای برقی نیز نقش بسیار مهمی در موفقیت یا شکست یک محصول ایفا می‌کند.

تغییرات سیاست‌های دولتی نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل موثر بر بازار خودروهای برقی شناخته می‌شود. به عنوان مثال، حذف مشوق‌های مالی برای خرید خودروهای برقی در آلمان، منجر به کاهش قابل‌توجه تقاضا برای این نوع خودروها شده است.

البته شرایط همه خودروسازان نامساعد نیست. در‌حالی‌که بسیاری از شرکت‌های خودروسازی در سال جاری با کاهش ارزش سهام مواجه بوده‌اند، شرکت جنرال موتورز عملکرد مطلوبی از خود نشان داده است. ارزش سهام این شرکت بیش از ۴۰درصد افزایش یافته است. موفقیت چشمگیر جنرال موتورز عمدتا به دلیل استقبال گسترده مشتریان از خودروهای برقی جدید این شرکت، از جمله کادیلاک لیریک و شورولت اکوینوکس، است. مدیرعامل جنرال موتورز اعلام کرده است که برخلاف بسیاری از خودروسازان آمریکایی، این شرکت به‌زودی به سودآوری در بخش خودروهای برقی دست خواهد یافت و پیش‌بینی‌های اولیه در این زمینه بسیار امیدوارکننده است.

با‌این‌حال، شرکت جنرال موتورز نیز همچون سایر خودروسازان، با تغییر رویکرد در استراتژی تولید مواجه شده است. این شرکت هفته گذشته اعلام کرد که توسعه خودروهای خودران بدون راننده را متوقف خواهد کرد. این تصمیم، پرسشی اساسی در مورد توانایی خودروسازان سنتی در رقابت با شرکت‌های نوآور و پیشرو در حوزه خودروهای برقی، همچون تسلا و گوگل، مطرح می‌سازد. در مقابل، شرکت تویوتا با تمرکز بر تولید خودروهای هیبریدی به موفقیت قابل‌توجهی دست یافته است. خودروهای هیبریدی به دلیل مصرف سوخت کمتر و کاهش آلایندگی، مورد توجه بسیاری از مشتریان قرار گرفته‌اند. قیمت مناسب‌تر و عدم نیاز به زیرساخت‌های شارژ، از دیگر مزایای این نوع خودروها محسوب می‌شود که بر محبوبیت آنها افزوده است.

رشد فروش خودروهای برقی، چالشی جدی برای شرکت‌های خودروسازی سنتی همچون تویوتا ایجاد کرده است. کاهش مستمر قیمت خودروهای برقی و افزایش مسافت پیمایش با هر بار شارژ، جذابیت این نوع خودروها را دوچندان کرده است. در بازارهایی همچون چین، خودروهای برقی به لحاظ قیمتی از مدل‌های بنزینی پیشی گرفته‌اند و سهم قابل‌توجهی از بازار خودروهای نو را به خود اختصاص داده‌اند. شرکت‌های خودروسازی برای حفظ رقابت‌پذیری در این بازار پویا، ناگزیر به تطبیق استراتژی‌های خود با تحولات صنعت خودرو هستند.

شرکت استلانتیس به‌عنوان یکی از نمونه‌های بارز این تلاش‌ها، با معرفی طیف گسترده‌ای از خودروهای برقی برای سال ۲۰۲۵، گام‌های مهمی در این راستا برداشته است. با‌این‌حال، این شرکت با چالش‌هایی همچون نارضایتی نمایندگی‌ها مواجه است که معتقدند استلانتیس در ارائه حمایت‌های لازم برای فروش خودروهای برقی، تاخیر کرده است. پس از استعفای کارلوس تاوارس از سمت مدیرعاملی شرکت استلانتیس، جان الکان، رئیس هیات‌مدیره، با نمایندگان فروش ایالات متحده آمریکا به صورت مجازی دیدار کرد. نمایندگان فروش با ابراز امیدواری، سال ۲۰۲۵را نقطه‌‌عطفی در روند فعالیت‌های شرکت دانستند. تحولات اخیر در صنعت خودرو نشان می‌دهد شرکت‌های خودروسازی به منظور حفظ رقابت‌پذیری و کاهش هزینه‌های تولید، ناگزیر به تقویت همکاری‌های مشترک هستند. به عنوان مثال، برخی از شرکت‌ها تصمیم گرفته‌اند با تقسیم هزینه‌های توسعه موتورهای جدید، به بهره‌وری و سرعت تولید دست یابند.

شرکت فولکس واگن نیز با سرمایه‌گذاری در شرکت ریویان، به دنبال رفع چالش‌های موجود در حوزه نرم‌افزار خودروهای خود است. همچنین، همکاری‌های مشترک میان خودروسازان غربی و چینی به منظور توسعه بازارهای جدید و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، رو به افزایش است. شرکت فولکس‌واگن با همکاری شرکت ایکس‌پنگ، قصد دارد مدل‌های جدیدی را برای بازار چین عرضه کند.

به طور کلی، شدت رقابت در صنعت خودرو موجب شده است شرکت‌ها به دنبال ایجاد مشارکت‌های استراتژیک با یکدیگر باشند. همان‌طور که یکی از کارشناسان این حوزه بیان کرده است، در شرایط کنونی، همکاری و مشارکت، راهکاری موثر برای مقابله با چالش‌هاست.