کاهش قیمت گاز گلخانه‌ها/ عقب‌نشینی دولت با چاشنی ضعف سیاستگذاری انرژی

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ندا زارعی: سال ۱۴۰۴ در حالی آغاز می‌شود که همچنان مشکلات و چالش‌هایی در حوزه انرژی کشور وجود دارد و ریشه‌کن نشده است.

در سالی که گذشت، ناترازی حامل‌های انرژی از جمله برق، سوخت و گاز، مهم‌ترین مشکلاتی بود که نهاد‌های متولی تامین انرژی کشور با آن مواجه بود. وابستگی بالای صنایع و بخش‌های مختلف کشور به مصرف گاز، در فصول سرد سال که با افزایش مصرف گاز مواجه هستیم، آنها را آسیب‌پذیر می‌کند.

افزایش میزان تولید، کاهش میزان مصرف و بهینه‌سازی آن، ذخیره‌سازی در فصول گرم سال از جمله راهکار‌هایی است که بار‌ها توسط کارشناسان این حوزه به عنوان راهکار مطرح شده است. اما یکی از راهکار‌های دیگری که باید به آن اهتمام داشت، افزایش قیمت حامل‌های انرژی است. به عنوان مثال برخی از مشترکان مرفه که مصرف بی‌رویه دارند حداقل باید هزینه واقعی انرژی که مصرف می‌کنند را بپردازند.

در روز‌های پایانی آبان‌ماه ۱۴۰۳، هیات وزیران مصوبه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن قیمت گاز تحویلی به گلخانه‌ها افزایش یافت. بر اساس این مصوبه، قیمت جدید میانگین پنج درصد میانگین بالاترین تعرفه در مصارف داخلی بود. یعنی قیمت هرمترمکعب گاز طبیعی که به گلخانه‌ها تحویل داده می‌شد، از ۶۹ تومان به ۵۷۰ تومان افزایش یافت. این افزایش قیمت، در ادامه ناراحتی و اعتراض گلخانه‌داران را به همراه داشت، اما نکته‌ای که وجود داشت این بود به گفته بهرام نورانی رئیس امور تعرفه‌ها و قرارداد‌های مدیریت گازرسانی، قیمت گاز در بخش گلخانه از سال ۱۳۸۹ افزایش نداشته و ثابت بوده است.

این اتفاق در صورتی است که به طور طبیعی قیمت گاز سالانه باید افزایش می‌یافت. اما در این ۱۴ سال قیمت گاز برای گلخانه‌ها ثابت بوده و هزینه تمام شده تولید هر مترمکعب گاز افزایش یافته است. یعنی در تمام این مدت که هزینه‌های تولید گاز افزایش یافته بود، گلخانه‌ها همچنان با قیمت ارزان گذشته گاز دریافت می‌کرده‌اند.

با وجود اعتراض فعالان این بخش، اما افزایش تعرفه گاز گلخانه‌ها تصمیم درستی بود؛ چرا که گلخانه‌ها باید حداقل بخشی از هزینه تولید گاز را پرداخت می‌کردند. اما اتفاقی که اخیرا رخ داده است، خبر از کاهش مجدد تعرفه گاز گلخانه‌ای دارد. بهمن ماه ۱۴۰۳، مصوبه دوم در هیئت دولت ابلاغ شد که بر اساس آن، تعرفه هر متر مکعب گاز که با مصوبه قبلی حدود ۵۷۰ تومان می‌شد، به حدود ۱۷۵ تومان تقلیل یافت.

حالا سوالی که وجود دارد این است که چرا این قیمت مجددا کاهش یافته و به ۳۰ درصد ۵۷۰ تومان رسیده است؟

بخش گلخانه‌ای کشور با پرداخت تنها ۰.۱ سنت از کل هزینه‌های تولید گاز که ۵.۴ سنت است، عملا مبلغی ناچیز پرداخت می‌کند. در حال حاضر با احتساب دلار ۹۰ هزارتومانی، هزینه تمام شده تولید هر مترمکعب گاز، ۴ هزار و ۸۰۰ تومان است که گلخانه‌های کشور صرفا ۹۰ تومان از آن را پرداخت می‌کند.

سوال این است که آیا وقت آن نرسیده بود که با افزایش قیمت گاز در بعضی بخش‌ها، در جهت حفظ ارزش این حامل انرژی و کاهش ناترازی اقدام کرد؟ چرا با وجود وضعیت نامناسبی که در حوزه انرژی وجود دارد، قیمت گاز کاهش یافت و عقب‌نشینی صورت گرفت؟