امید محمدی؛ بازار: در روزهایی که خاموشی ها گریبان صنایع کشور را گرفته است، زنگ خطر جدی برای تولید در کشور، به ویژه قطعه‌سازی خودرو، به صدا درآمده است. کیفیت و تیراژ تولید خودروها به قطع برق گره خورده است؛ چرا که در زمان خاموشی خطوط تولید قطعه سازان و خودروسازان متوقف می شود، این توقف نه تنها ضایعات و زیان مالی به تولیدکنندگان که عمدتا قطعه سازان هستند، تحمیل می کند. بلکه سبب کاهش کیفیت قطعات الکترونیکی و پلاستیکی می شود، اثرات منفی این مساله در عرضه خودرو به بازار و رشد قیمت ها ناشی از کمبود تحویل خودروسازان نمایان خواهد شد. فعالان صنایع خودروسازی معتقد هستند که برای تامین برق حاضر به سرمایه گذاری و استفاده از ژنراتور هستند، اما سوخت مورد نیاز برای تامین برق قابل تهیه نیست، برای بررسی این موضوعات با محمود نجفی سهی عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن و نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور به گفت و گو پرداختیم:
قطعه سازان فقط چهار روز در هفته توان تولید دارند. اضافه کاری هم نمی توانیم داشته باشیم، حتی جمعه ها را که روز تعطیل رسمی است، جهت جبران انحراف از معیار تولید مجبور به فعالیت هستیم
* به عنوان یک فعال قطعه سازی، وضعیت فعلی قطع برق و آسیب هایی که به تولید در صنعت خودرو وارد شده را چگونه ارزیابی می کنید؟
متاسفانه صنعت و تولید در داخل کشور به عنوان تنها خط سبز باقی ماندند؛ اما واحدهای مسکونی و تجاری خط قرمز شدند. وقتی برق قطع می شود، ما مستقیم دچار وقفه در خط تولید می شویم، به عنوان مثال حقیقی شنبه و یکشنبه را زمان خاموشی اعلام می کنند. اما دوشنبه و سه شنبه خارج از برنامه، بعد از ظهرها برق را قطع می شود. یعنی عملا قطعه سازان فقط چهار روز در هفته توان تولید دارند. اضافه کاری هم نمی توانیم داشته باشیم، حتی جمعه ها را که روز تعطیل رسمی است، جهت جبران انحراف از معیار تولید مجبور به فعالیت هستیم.
* بسیاری از فعالان زنجیره تامین خودروسازی نسبت به عدم تعادل در روابط کاری و کارفرمایی ناشی از قطع برق انتقاد داشتند، شما چنین مشکلی را تجربه کردید؟
روابط کارفرما و کارگر متاسفانه ناشی از قطع برق به هم خورده، نمی توانیم با کارگرها به توافق برسیم. انتظار داریم به جای تحمیل این وضعیت به تولیدکننده، دولت مصوبه‌ای بدهد که اگر برق در روزهای کاری قطع بود، بتوان در تعطیلات رسمی با حضور کارگران تولید را دادمه داد. در چنین شرایطی می توان دستمزد کامل را به کارگران پرداخت کرد، اما الان همه بار این ماجرا بر دوش کارفرماست و باعث ایجاد تنش در محیط کاری می شود.
* برخی ها معتقد هستند که صنایع خودروسازی باید به سمت تامین برق مورد نیاز خود حرکت کنند، نظر شما در این خصوص چیست؟
خرید و استفاده از ژنراتور را باید واقعاً شوخی تلخی معرفی کرد، تهیه ژنراتور خودش هزینه بر است و تازه سوخت آن هم به سختی تأمین می شود. از سوی مشکلات ما فقط مربوط به برق نیست، مشکل های دیگر مثل تأمین قطعات، قالب ها، هماهنگی با پیمانکاران هم به شدت تحت تأثیر این وضعیت قرار گرفته است. در حال حاضر واحد تولیدی ما دو هفته است که منتظر قالب لاستیک از طرف قالب ساز است، اما چون برق نیست، نتوانسته حتی قالب را آماده کند.
* قطع برق به موازت سایر مشکلات تولید چه چالش های برای خودروسازان ایجاد کرده است؟
در شرایط فعلی کمبود انرژی خودروسازان فقط یک شیفت نیستند، بلکه سه شیفت کار می کنند. با این وضعیت خاموشی ها، مجبورند شیفت‌ها را گردشی کنند؛ یک هفته صبح، هفته بعد شب، هفته بعد بعدازظهر، این تغییر برنامه معنای بازی با سلامت نیروی انسانی دارد. از طرف دیگر، تیراژ تولید خودروسازان نیز به شدت افت کرده است، نه فقط به خاطر برق، بلکه چون هیچ شرایط جایگزینی هم فراهم نکردند.
* گفته می شود که خودروسازان با قطعه سازان در زمان کمبود انرژی تعامل مناسبی ندارند، به نظر شما در صورت تداوم این شرایط چه اتفاقی برای زنجیره تامین رخ می دهد؟
به دلیل کمبود انرژی خودروسازان نمی توانند روی قطعه ساز داخلی حساب باز کنند. کیفیت ها کاهش و هزینه تولید رشد داشته، همزمان با این مساله افت تیراژ نیز ایجاد شده است. خودروساز وقتی می بیند نمی تواند قطعه مطمئن و با قیمت مناسب از داخل تهیه کند، به سراغ مونتاژ و تهیه قطعات از چین حرکت می کند. افزایش همکاری در صنایع خودروسازی با چین و ایجاد وابستگی شدید به آن ها، صنعت خودرو کشور را نابود خواهد کرد.
* از سخنان شما می توان اینگونه برداشت که کاهش تیراژ تولید قطعه سازان داخلی به دلیل چالش های کمبود انرژی، عامل حذف تولیدکنندگان داخلی خواهد بود؟
عملا بله، قطعاتی که در داخل امکان ساخت دارد، آنقدر چینی ها قیمتش را پایین می آورند و شرایط را سخت می کنند که تولیدکننده داخلی اصلا نتواند وارد رقابت شود. برعکس، قطعاتی که تیراژ ندارد یا ساخت آن سخت است را آنقدر گران می کنند که فقط از چین بشود وارد کرد.
* به نظر می رسد که وزارت صمت در سال جاری تغییراتی برای تعرفه واردات قطعات سی کی دی اعمال کند، این مساله سبب بهبود عمق ساخت داخل می شود؟
بله، در دولت سیزدهم با حضور آقای «منوچهر منطقی» در وزارت صمت تعرفه پلکانی برای افزایش عمق ساخت داخل تدوین و اجرا شد. در گذشته خودروسازان با عمق ساخت داخل ۲۰ درصدی آغاز و علاقه ای به افزایش نداشتند، اما تغییراتی در این زمینه ایجاد شد که آن ها را راغب به داخلی سازی کرد. افزایش عمق ساخت داخل علاوه مشروط بر حمایت های هدفمند می تواند اثرات مثبتی داشته باشد.
سال ۱۴۰۱، وزارت صمت ۲۱۵ مانع اصلی تولید را شناسایی کرده بود. از بانک و مالیات و بیمه گرفته تا مسائل زیرساختی، ولی همان موقع هم به جای رفع این مشکلات، پرونده را بایگانی کردند
* به عنوان پرسش پایانی، از وزارت صمت و ایدرو به عنوان سیاست گذاران صنعت خودرو چه درخواستی دارید؟
انتظار دارم بیایند و واقعاً بشنوند، سال ۱۴۰۱، وزارت صمت ۲۱۵ مانع اصلی تولید را شناسایی کرده بود. از بانک و مالیات و بیمه گرفته تا مسائل زیرساختی، ولی همان موقع هم به جای رفع این مشکلات، پرونده را بایگانی کردند. امروز همان مشکلات باقی مانده، بلکه بدتر نیز شده است. تولیدکنندگان و فعالان صنعتی فقط می‌خواهند شرایطی تولید بهبود و وضعیت فعالیت دچار چالش نشود.
source