از گویان تا نامیبیا؛ جست‌وجوی گنج در دل اقیانوس اطلس!

به گزارش تجارت نیوز، در حال حاضر، داغ‌ترین منطقه جهان برای اکتشاف نفت، نامیبیا است؛ جغرافیایی که غول‌های نفتی یکی پس از دیگری وارد میدان شده‌اند. تاکنون، این کشور بیشتر «وعده» داده تا «بشکه نفت» یا «دلار». اما اوضاع در حال تغییر است و واقعیت ذخایرش در حال نمایان شدن هستند.

برای درک این هیجان، بیایید به آن‌سوی اقیانوس اطلس نگاهی بیندازیم. در سال ۲۰۱۵، کشوری که توجه همه را جلب کرد، گویان (Guyana) در آمریکای لاتین بود. ظرف چند سال، این کشور به یک گنجینه نفتی برای شرکت اکسون‌موبیل و شرکایش تبدیل شد؛ تولید نفت گویان از صفر در سال ۲۰۱۹ به ۷۰۰ هزار بشکه در روز در سال جاری رسید. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۷، تولید این کشور به بیش از یک میلیون بشکه در روز برسد؛ عددی هم‌تراز با کشورهای عضو اوپک پلاس مانند لیبی.

تکرار سناریوی گویان در نامیبیا؟

با لحاظ کردن ثروت گویان، شرکت‌های بزرگ نفتی به سوی سواحل نامیبیا شتافتند و بلوک‌های اکتشافی را در آب‌های آن به دست گرفتند؛ به امید تکرار همان موفقیت. نام‌های بزرگی همچون شورون، شل، توتال‌انرژی و بسیاری شرکت‌های متوسط و جویندگان بخت در این رقابت حضور یافتند. اما نامیبیا، گویان نیست؛ حتی از منظر جغرافیایی نیز به یکدیگر نزدیک هم نیستند. زمین‌شناسی‌اش ضعیف است و لایه‌های سنگی دارای «نفوذپذیری پایینی» هستند؛ به‌عبارتی، نفت به‌سختی جریان می‌یابد. افزون بر این، نسبت گاز به نفت بسیار بالا است و همین گزاره شرکت‌ها را وادار می کند مقادیر عظیمی از گاز طبیعی را مجددا به مخازن تزریق کنند؛ فرایندی پیچیده و بسیار پرهزینه، به‌ویژه در اعماق بسیار زیاد دریا.

امیدی که ناامید شد!

در یک سال گذشته، مجموعه‌ای از شکست‌ها رخ داد: توتال پروژه اکتشافی خود را پایان‌یافته اعلام کرد، شورون از خشک‌بودن یکی از چاه‌های مشهور خود خبر داد و شل با نوشتن ۴۰۰ میلیون دلار ضرر، اعلام کرد که نتوانسته کشف نفتی خود را تجاری‌سازی کند. از همین رو در پایتخت نامیبیا، ویندهوک، فضای امیدواری رو به افول گذاشت. یوهانس گاواکساب، رئیس بانک مرکزی این کشور در ماه فوریه گفت: به باورم هیجان بیش از حد بالا بود. حالا باید سطح انتظارات‌مان را پایین بیاوریم.

ظاهرا تحلیلش درست است، این نوسان بیش از حد بوده در حالی‌که خوش‌بینی اولیه اغراق‌آمیز بود، هرچند بدبینی فعلی نیز واقع‌بینانه نیست. اگرچه حجم نفت نامیبیا کمتر از آن چیزی است که حامیانش انتظار داشتند، اما هنوز می‌توان تولید روزانه‌ای حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه را تا اواسط دهه ۲۰۳۰ متصور شد. در مقایسه با گویان، این رقم کمتر است؛ اما در جهانی که حوزه‌های جدید تولید نفت کمیاب شده‌اند، این پیشرفت همچنان مهم است.

ماه‌های سرنوشت‌ساز

۱۲ ماه آینده، شواهد زیادی درباره مقیاس ذخایر نفت خام نامیبیا در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهد گرفت. نکته کلیدی این است که دو شرکت بزرگ در آستانه آن هستند که اعلام کنند آیا اکتشافاتشان از نظر اقتصادی قابل بهره‌برداری هست یا نه. یکی از آن‌ها قرار است طی یک سال آینده، تصمیم نهایی‌اش جهت سرمایه‌گذاری (Final Investment Decision) را اعلام کند؛ تصمیمی که به‌ندرت قابل بازگشت است.

شرکت پرتغالی گالپ انرژیا (Galp Energia) در ابتدای ماه جاری اعلام کرد که چند پیشنهاد برای خرید سهمی از میدان اکتشافی «موپانه» دریافت کرده و وارد مذاکره دوجانبه با خریداران بالقوه شده تا احتمالا در ادامه سال، این فروش را نهایی کند. گالپ که ۸۰ درصد سهم این پروژه را در اختیار دارد، جزئیات زیادی فاش نکرده، اما طبق داده‌های منتشرشده، پروژه ممکن است شامل دو کشتی تولید و ذخیره‌سازی شناور (FPSO) باشد که هرکدام روزانه حدود ۱۲۰ هزار بشکه نفت استخراج می‌کنند.

ماریا ژوآئو کاریوکا، مدیر مشترک گالپ به سرمایه‌گذاران گفت: «ما اکنون چند پیشنهاد غیرالزام‌آور دریافت کرده‌ایم. در کل خوشحالیم که بازیگران معتبر وارد تعامل با ما شده‌اند.» فروش حدود نیمی از سهم گالپ و انتقال مسئولیت بهره‌برداری میدان به خریدار، اهمیت دارد؛ زیرا هم قیمت واقعی پروژه را مشخص می‌کند و هم مسیر تجاری‌سازی را تسریع می‌بخشد.

وقتی پای زمان به میان می‌آید!

در همین حال، توتال نیز اعلام کرده که امیدوار است تا اوایل سال ۲۰۲۶، تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری درباره میدان نفتی ونوس (Venus) را اعلام کند. این پروژه شامل یک FPSO (واحد شناور تولید، ذخیره‌سازی و بارگیری) با ظرفیت روزانه ۱۵۰ هزار بشکه خواهد بود. شرکت فرانسوی معتقد است با وجود دشواری‌های جغرافیایی (از جمله حفاری در آب‌هایی به عمق ۳۰۰۰ متر)، می‌تواند پروژه را با هزینه‌ای معادل ۲۰ دلار برای هر بشکه عملیاتی کند. توتال اعلام کرده که در حال مذاکره برای دریافت شرایط مطلوب‌تری از دولت نامیبیاست؛ آن هم پس از آن‌که ظرفیت تولید پروژه را کاهش داده اما طول عمر استخراج میدان را افزایش داده است.

پاتریک پویانه، مدیرعامل توتال، هفته گذشته به سرمایه‌گذاران گفت که دولت نامیبیا امیدوار است پیش از پایان سال ۲۰۲۹، نخستین بشکه نفت این پروژه استخراج شود. او افزود: بنابراین، اگر می‌خواهیم به این هدف برسیم، باید تا پیش از پایان ۲۰۲۵ تصمیم‌گیری کنیم. در این میان گمانه‌زنی‌هایی مطرح شده که توتال ممکن است به خرید سهم گالپ نیز علاقه‌مند باشد. اگر هر دو شرکت گالپ و توتال در شش ماه آینده پیشرفت کنند، اعتماد سرمایه‌گذاران نفتی به آینده نامیبیا تقویت خواهد شد. تا میانه سال ۲۰۲۶، صنعت نفت دید روشن‌تری نسبت به حجم واقعی ذخایر این کشور خواهد داشت و همین موضوع، سایر شرکت‌ها را ترغیب می‌کند علی‌رغم نتایج نه‌چندان مطلوب گذشته، برنامه‌های حفاری خود را ادامه دهند.

تجربه گویان یک درس مهم دارد: بسیاری خیلی زود میدان را ترک کردند. برای مثال، شل سهم خود از پروژه حفاری اکسون در گویان را تنها چند ماه پیش از کشف نفت فروخت. پایداری و ماندگاری، معمولا ثمر می‌دهد؛ حتی اگر پاداش، کوچک‌تر از انتظار باشد.