آمار واردات ایران در هفت سال اخیر از ۴۵ میلیارد دلار به ۷۳ میلیارد دلار رسیده است و این رشد، فهرست اقلام وارداتی را به شگفتی‌هایی مانند «آب‌پنیر»، «شلنگ» و «زیپ» رسانده است. رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران، علت این واردات غیرمنتظره را نه صرفاً ضعف تولید داخلی، بلکه نیاز صنایع تخصصی و همچنین نقش واردات در تنظیم بازار و کنترل قیمت‌های داخلی می‌داند. این در حالی است که بخش قابل توجهی از این کالاها از مسیرهای خاصی نظیر رویه ته‌لنجی وارد کشور می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری آنا، در هفت سال اخیر واردات ایران با رشد قابل توجهی مواجه شده و از ۴۵ میلیارد دلار به ۷۳ میلیارد دلار رسیده است.به‌رغم رشد چشمگیر واردات و ورود اقلامی که در نگاه اول عجیب به نظر می‌رسند، رئیس سابق توسعه صادرات گفت: بسیاری از این کالاها توجیه اقتصادی و صنعتی دارند. آب‌پنیر که در ظاهر محصولی ساده تلقی می‌شود در واقع ماده‌ای کلیدی در صنایع غذایی و تولید پودر‌های بدنسازی است؛ کالایی که به‌دلیل محدودیت فناوری و هزینه بالای تولید داخلی، واردات آن اجتناب‌ناپذیر است. این افزایش چشمگیر نه‌تنها نشان‌دهنده تقاضای بالای بازار داخلی است، بلکه تصویر جالبی از تنوع اقلام وارداتی ارائه می‌دهد اقلامی که گاهی عجیب و غیرمنتظره به نظر می‌رسند مثال‌هایی، چون شلنگ، آب‌پنیر، زیپ، ویفر و پشم سوالی را مطرح می‌کنند: چرا ایران نیاز دارد چنین کالا‌هایی را وارد کند؟
واردات محصولات عجیب
در راستا مهدی ضیغمی رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصاد خبرگزاری آنا در رابطه با دلیل واردات برخی محصولات عجیب، گفت: برخی از این کالاها در نگاه اول عجیب به نظر می‌رسند، اما واقعیت این است که واردات در کشور ما به دو گروه کلی تقسیم می‌شود؛ کالا‌هایی که ممنوعیت دارند و کالا‌هایی که ممنوعیتی برایشان وجود ندارد
وی ادامه داد: در مورد گروه دوم مسئله اصلی این است که کدام گروه‌ها مجاز به دریافت ارز هستند که بسیاری از صادرکنندگان مجازند از محل صادرات خود اقدام به واردات کالا‌هایی کنند که ممنوع نیستند در واقع اگر دولت برای کالایی ارز تخصیص ندهد این افراد می‌توانند با ارز حاصل از صادرات خود کالا وارد کنند.
واردات محصولات ته لنجی
ضیغمی با اشاره به اینکه بخشی از واردات کشور از مسیرهای خاصی انجام می‌شود، افزود: بخش قابل‌توجهی از کالاها از طریق رویه‌های ته‌لنجی و ملوانی وارد کشور می‌شود این کالاها معمولاً از مسیر رسمی و با پرداخت ارز دولتی نیستند بلکه در قالب رویه‌های بدون انتقال ارز وارد می‌شوند.
رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت ایران توضیح داد: آب‌پنیر در واقع همان ماده‌ای است که در صنایع غذایی با نام “وی” (Whey) شناخته می‌شود و ماده‌ای بسیار مهم در تولید شیر خشک، پودر‌های بدنسازی و برخی محصولات غذایی است در ظاهر اسمش آب‌پنیر است، اما در اصل یک کالای با گرید بهداشتی و صنعتی محسوب می‌شود که تولید آن در داخل کشور به دلیل محدودیت فناوری و هزینه بالا با چالش مواجه است.
واردات تامین نیاز‌های ضروری
وی افزود: بنابراین ممکن است تولید داخلی وجود داشته باشد، اما به لحاظ کیفیت یا کمیت پاسخگوی نیاز بازار نباشد در چنین شرایطی واردات برای تأمین نیاز ضروری است و دولت نیز وقتی واردات کالا ممنوع نیست، مانعی برای آن ایجاد نمی‌کند؛ حتی اگر ارز ترجیحی برای آن تخصیص ندهد.
ضیغمی تاکید کرد: باید توجه داشت که واردات همیشه به معنای ضعف تولید داخلی نیست ممکن است کالایی در داخل تولید شود، اما در تیراژ پایین یا با کیفیتی متفاوت از نیاز بازار در این صورت برای تنظیم بازار و پاسخگویی به تقاضای خاص واردات اجتناب‌ناپذیر است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در صنعت خودرو، تولید داخل داریم، اما تنها در یک گروه خاص از خودرو‌ها فعالیت داریم و سایر سگمنت‌ها را نمی‌توانیم تولید کنیم، بنابراین واردات در این حوزه انجام می‌شود.
افزایش بی رویه قیمت تولیدات
رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت ایران در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: در بسیاری از موارد واردات نقش تنظیم‌کننده در بازار دارد و مانع افزایش بی‌رویه قیمت تولیدات داخلی می‌شود. در واقع واردات برخی اقلام به ایجاد رقابت سالم و کنترل قیمت‌ها کمک می‌کند.
ضیغمی در پایان با تأکید بر لزوم تحلیل دقیق هر گروه کالایی گفت: نمی‌توان به‌طور مطلق گفت هر کالای وارداتی بد است یا هر تولید داخلی الزاماً خوب است باید رفتارشناسی بازار، میزان مصرف، کیفیت تولید و صرفه اقتصادی هر کالا را جداگانه بررسی کرد.
تراز تجاری ایران
به گزارش آنا، در شرایطی که تراز تجاری ایران با رشد واردات و تنوع اقلام روبه‌روست، ورود کالاهای به ظاهر عجیب لزوماً نشانه ضعف تولید داخلی نیست و بخش مهمی از این اقلام در واقع نیاز‌های تخصصی صنایع یا ابزار تنظیم بازار محسوب می‌شوند که به حفظ تعادل قیمتی و تأمین مواد اولیه کمک می‌کنند آنچه اهمیت دارد نه صرفاً حجم واردات، بلکه کیفیت سیاست‌گذاری در مدیریت آن است؛ سیاستی که بتواند میان حمایت از تولید داخلی تأمین نیاز بازار و صرفه اقتصادی توازن ایجاد کند.
source