آمارهای سه‌ساله واردات کالاهای اساسی از تغییرات چشمگیر در میزان ورود نهاده‌های دامی، روغن و برنج حکایت دارد؛ نوساناتی که هم‌زمان با سیاست‌های ارزی، نیازهای فصلی بازار و برنامه‌های ذخیره‌سازی کالاهای استراتژیک شکل گرفته‌اند.
به گزارش خبرنگار تحریریه تجارت خارجی خبرگزاری صدا و سیما، آمارهای رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد وزن واردات کالاهای اساسی کشور در هفت‌ماهه نخست امسال با رشد بیش از ۱۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به بیش از ۱۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تُن رسیده است؛ در حالی‌که ارزش دلاری این واردات با کاهش حدود ۳ درصدی، به ۱۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.بر پایه داده‌های رسمی، روند واردات کالاهای اساسی طی سه سال اخیر (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴) از نظر وزنی صعودی بوده و از حدود ۱۳ میلیون و ۳۷۸ هزار تُن در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۵ میلیون و ۶۸۰ هزار تُن در سال جاری افزایش یافته است.در این گزارش، به بررسی روند واردات اقلام کالاهای اساسی از فروردین تا پایان مهر در سه سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ براساس آمار رسمی گمرک پرداخته می‌شود.
فروردین ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل رسمی و داده‌محور:
- واردات ذرت دامی در فروردین ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ تقریباً دو برابر شد، اما در ۱۴۰۴ دوباره کاهش قابل توجهی (حدود ۴۵٪) داشته است.
- واردات روغن‌های خام خوراکی (از جمله آفتابگردان و پالم) در ۱۴۰۴ افزایش یافته و به بیش از ۶۳ هزار تُن رسیده است.
- کنجاله سویا که در ۱۴۰۲ گزارش نشده، در فروردین ۱۴۰۳ بیش از ۲۹۶ هزار تُن و در ۱۴۰۴ ۱۳۹ هزار تُن وارد شده است.
- برنج وارداتی روند افزایشی خفیف داشته (از حدود ۷۸ هزار تُن در ۱۴۰۲ به ۸۶ هزار تُن در ۱۴۰۴).
- در مجموع، واردات نهاده‌های دامی (ذرت، جو، دانه روغنی، کنجاله) در فروردین ۱۴۰۳ به اوج رسیده و در ۱۴۰۴ کاهش یافته است.
اردیبهشت‌ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل رسمی و داده‌محور:
· واردات ذرت دامی در اردیبهشت ۱۴۰۴ جهش چشمگیر داشته و با رشد بیش از ۶۵٪ نسبت به ۱۴۰۳، به ۱/۵۶ میلیون تُن رسیده است.
· واردات روغن‌های خام (آفتابگردان و پالم) در ۱۴۰۴ با افزایش حدود ۵۰٪ نسبت به ۱۴۰۳ به بیش از ۲۲۷ هزار تُن رسیده است.
· کنجاله سویا وارداتی نیز دراردیبهشت ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال قبلش کاهش داشته (۱۳۶ هزار تُن در برابر ۲۳۷ هزار تُن)
· واردات برنج در اردیبهشت ۱۴۰۴ به ۱۹۵ هزار تُن رسیده که تقریباً دو برابر سال قبل است؛ این افزایش احتمالاً برای تنظیم بازار پیش از ماه‌های گرم سال انجام شده است.
· واردات گندم در این ماه در ۱۴۰۴ معادل ۱۴۴ هزار تُن ثبت شده که نسبت به ۱۴۰۲ کاهش دارد، ولی پس از توقف سال ۱۴۰۳، دوباره در ۱۴۰۴ از سر گرفته شده است.
· مجموع نهاده‌ها (ذرت، جو، کنجاله، دانه روغنی) در ۱۴۰۴ به حدود ۲/۳ میلیارد کیلوگرم رسیده که بالاترین میزان سه سال اخیر است.
خرداد‌ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل داده‌محور و رسمی:
· واردات ذرت دامی در خرداد ۱۴۰۴ با کاهش حدود ۸٪ نسبت به ۱۴۰۳ به ۷۴۹ هزار تُن رسیده است.
· واردات روغن‌های خوراکی (آفتابگردان و پالم) واردات در خرداد ۱۴۰۴ با جهش قابل توجهی به بیش از ۲۶۰ هزار تُن رسیده، که بیشترین حجم سه سال اخیر است و رشد حدود ۷۰٪ نسبت به سال ۱۴۰۳ را نشان میدهد.
· واردات کنجاله سویا کاهش محسوس از ۲۵۶ هزار تُن در سال ۱۴۰۳ به ۱۱۳ هزار تُن در سال ۱۴۰۴ دیده می‌شود.
· واردات برنج در خرداد ۱۴۰۴ نسبت به دو سال گذشته به بیش از دو برابر افزایش یافته و به ۲۳۲ هزار تُن رسیده است.
· گندم وارداتی در خرداد ۱۴۰۴ با بیش از نیم میلیون تُن (۵۱۷,۸۹۸,۲۱۰ کیلوگرم) رکورد سه سال اخیر را ثبت کرده است
· مجموع واردات نهاده‌های دامی (ذرت + کنجاله + دانه روغنی + جو) در خرداد ۱۴۰۴ حدود ۱/۲ میلیارد کیلوگرم برآورد می‌شود، که نسبت به سال قبل کاهش یافته است
تیرماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل داده‌محور و رسمی:
· وادرات ذرت دامی در تیرماه ۱۴۰۴ واردات ذرت به ۵۷۴ هزار تُن کاهش یافته که نسبت به ۱۴۰۳ افت حدود ۳۷٪ را نشان میدهد.
· واردات روغن‌های خام خوراکی (آفتابگردان و پالم) پس از افت سال ۱۴۰۳، واردات در ۱۴۰۴ دوباره رشد کرده و به بیش از ۱۵۵ هزار تُن رسیده است بیش از ۲/۵برابر افزایش یافته است.
· دانه‌های روغنی (از جمله سویا)وارداتی نیز درتیرماه ۱۴۰۴ جهش چشمگیر داشته و با رشد چهار برابری نسبت به سال قبل به ۵۶۷ هزار تُن رسیده است.
· واردات کنجاله سویا با کاهش محسوس از ۲۷۷ هزار تُن در ۱۴۰۳ به ۴۳ هزار تُن در ۱۴۰۴رسیده است.
· واردات گندم در تیر ۱۴۰۴، واردات گندم به بیش از ۳۱۰ هزار تُن رسید، در حالی که در تیر ۱۴۰۳ عملاً نزدیک به صفر بود (فقط ۶ هزار تُن).
· واردات نهاده‌های دامی (ذرت + دانه روغنی + کنجاله + جو) در تیر ۱۴۰۴ مجموع حدود ۱/۴ میلیارد کیلوگرم برآورد می‌شود، تقریباً برابر با سال قبل، اما ترکیب آن تغییر یافته است. سهم دانه خام و جو افزایش یافته، سهم کنجاله کاهش یافته است.
مرداد ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل رسمی و داده‌محور:
· .واردات ذرت دامی در مرداد ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل حدود ۵۸٪ افزایش یافته، اما در ۱۴۰۴ کاهش محسوسی (حدود ۳۶٪) داشته است.
· .روغن خام آفتابگردان و پالم با رشد قابل‌توجهی در سال ۱۴۰۴ مواجه بوده (افزایش بیش از ۳۰٪ نسبت به ۱۴۰۳).
· .واردات برنج در مرداد ۱۴۰۴ جهش بزرگی داشته و بیش از ۵ برابر مرداد ۱۴۰۳ است.
· .کنجاله سویا نیز روند افزایشی داشته ولی در ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳ حدود ۲۷٪ کاهش یافته است.
· .در مجموع، وزن واردات کالاهای دامی و خوراکی در مرداد ۱۴۰۴ نسبت به مرداد ۱۴۰۳ کاهش یافته اما الگوی تنوع کالا تغییر کرده است (افزایش سهم روغن‌ها و برنج، کاهش ذرت و کنجاله).
شهریور ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل رسمی و داده‌محور:
· واردات ذرت دامی در شهریور ۱۴۰۴ بیش از ۱.۱۸ میلیون تُن ذرت وارد شده که بیش از ۴ برابر سال قبل و بیش از دو برابر شهریور ۱۴۰۲ است.
· واردات روغن خام آفتابگردان و پالم در سال ۱۴۰۳ واردات روغن خام به شدت کاهش یافت (حدود یک‌سوم ۱۴۰۲)، اما در ۱۴۰۴ با رشد حدود ۴۷ درصدی نسبت به سال قبل بهبود پیدا کرد.
· واردات برنج در شهریور ۱۴۰۳ افت شدیدی داشته (تنها ۸ هزار تُن)، اما در ۱۴۰۴ جهش بسیار چشمگیری داشته و به بیش از ۱۱۷ هزار تُن رسیده است.
· واردات کنجاله سویا رشد مداوم دارد: از ۱۱۸ هزار تُن در ۱۴۰۲ به ۱۸۷ هزار تُن در ۱۴۰۳ و سپس به ۲۹۳ هزار تُن در ۱۴۰۴ رسیده است
· واردات گندم روند کاهشی دارد: از ۱۸۵ هزار تُن در ۱۴۰۲ به حدود ۷۰ هزار تُن در ۱۴۰۳ و ۶۶ هزار تُن در ۱۴۰۴رسیده است .
· واردات نهاده‌های دامی مجموعاً در ۱۴۰۴ رشد قابل توجهی داشته و در مجموع از حدود ۷۰۰ میلیون کیلوگرم در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۱.۹ میلیارد کیلوگرم رسیده است.
مهر ماه (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴)
تحلیل رسمی و داده‌محور:
· واردات ذرت دامی در مهر ۱۴۰۴ با واردات بیش از ۸۷۰ هزار تُن، نسبت به سال ۱۴۰۳ بیش از دو برابر افزایش یافته است. در مقایسه با ۱۴۰۲ تقریباً در همان سطح باقی مانده (کاهش جزئی ۴٪).
· واردات روغن خام آفتابگردان و پالم در سال ۱۴۰۳ افت چشمگیری داشت (کاهش حدود ۳۵٪ نسبت به ۱۴۰۲)، اما در ۱۴۰۴ واردات به بیش از دو برابر سال قبل رسیده است.
· واردات برنج پس از افت شدید در ۱۴۰۳ (تنها ۱۴ هزار تُن)، در ۱۴۰۴ رشد یافته و به ۷۳ هزار تُن رسیده است.
· واردات کنجاله سویا در مهر ۱۴۰۳ به‌طور استثنایی جهش یافته و از ۱۳۰ هزار تُن در ۱۴۰۲ به نزدیک ۶۰۰ هزار تُن رسیده است، سپس در ۱۴۰۴ مجدداً کاهش چشمگیری (بیش از ۸۰٪) داشته است.
· واردات دانه‌های روغنی (از جمله دانه سویا) از ۲۷۴ هزار تُن در ۱۴۰۲ به ۲۵۰ هزار تُن در ۱۴۰۳ و سپس به حدود ۷۱ هزار تُن در ۱۴۰۴ کاهش یافته است.
· واردات گندم در مهر ۱۴۰۳ بیشترین واردات سه‌ساله را داشته (۲۲۱ هزار تُن) اما در ۱۴۰۴ به ۵۴ هزار تُن کاهش یافته است.
· واردات نهاده های دامی (مجموع ذرت، کنجاله، جو، دانه سویا) درسال ۱۴۰۴ همچنان در سطح بالا باقی مانده (حدود ۱٫۷ میلیون تُن)، با تغییر ترکیب اقلام (افزایش ذرت و کاهش کنجاله و دانه).
source