در گفت‌و‌گو با آنا تاکید شد
رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا اظهار کرد: هزینه فرصت بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور بیش از ۸۵ میلیارد دلار است.
هومن صادقی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، با اشاره به میزان هزینه فرصت بهینه سازی مصرف انرژی در کشور‌های مختلف جهان در مقایسه با ایران، گفت: باتوجه به یارانه پرداختی به تفکیک حامل‌های انرژی، نشان دهنده عمق بدمصرفی و استفاده ناکارآمد از انرژی و منابع در دسترس است. این عدد بر اساس اطلاعات آمار آژانس بین المللی انرژی، در کشور چین بعنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا، با تولید ۹۴۵۶ میلیون کیلووات ساعت برق، معادل ۳۲ درصد تولید برق جهان در سال ۲۰۲۳، تنها ۳۰ میلیارد دلار است، اما در ایران با تولید ۳۸۳ میلیون کیلووات ساعت برق، معادل ۱ درصد تولید برق جهان در همین سال، بیش از ۸۵ میلیارد دلار است. به عبارتی دیگر در ایران سالانه معادل ۳ هزار میلیارد بشکه نفت خام، انرژی مصرف می‌کنیم و هر ساله بیش از ۸۵ میلیارد دلار از انواع حامل‌های انرژی در کشور را از بین می بریم.
رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا افزود: در جغرافیای اقتصادی جهان، ایران همواره به عنوان یک قدرت بلامنازع در حوزه انرژی شناخته شده است؛ سرزمینی که بر اقیانوسی از نفت و گاز تکیه زده و بر اساس آخرین آمار‌های جهانی مربوط به سال ۲۰۲۳ میلادی جایگاه خود را به عنوان دارنده دومین ذخایر بزرگ و سومین تولیدکننده گاز طبیعی و سومین ذخایر بزرگ و پنجمین تولیدکننده نفت در جهان تثبیت کرده است ولیکن با وجود اینکه یک درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده است، حدود ۶ درصد گاز دنیا را مصرف می کند ولی بدلیل بد مصرفی، باز دچار ناترازی آسیب زایی در برق و گاز هستیم.
رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا ادامه داد: یارانه های سنگین در انرژی با تحریف قیمت ها، مانع تخصیص بهینه منابع، کاهش رشد اقتصادی و کسری بودجه، بر بخش های اقتصادی، آثار جبران ناپذیری بر جای می¬گذارد، اجرای درست سیاست هدفمندسازی یارانه¬ها، با تعیین روند متغیر¬های کلان اقتصادی (تغییرات تولید، تغییرات قیمت و.)، سیاست گذاران اقتصادی را به اهداف اقتصادی نزدیک¬تر خواهد کرد.
صادقی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه دلیل این ناترازی و بدی مصرف را در مفهوم شدت انرژی برشمرد و عنوان داشت: ریشه این پدیده را باید در مفهومی به نام «شدت انرژی» جست‌و‌جو کرد. شدت انرژی، شاخصی است که نشان می‌دهد یک کشور برای تولید یک واحد کالا یا خدمات، چه میزان انرژی مصرف می‌کند. متأسفانه، ایران درگیر بالاترین نرخ‌های شدت انرژی در جهان است. این به معنای آن است که موتور اقتصاد و رفاه اجتماعی کشور با بهره‌وری بسیار پایین کار می‌کند و برای چرخیدن چرخ‌های خود، حجم نامتناسبی از سوخت‌های فسیلی را می‌بلعد. این ناکارآمدی یک علت واحد ندارد، بلکه معلول شبکه‌ای درهم‌تنیده از سیاست‌گذاری‌های چند دهه‌ای در حوزه انرژی، فرسودگی فناورانه و الگو‌های فرهنگی است.
وی تصریح کرد:ستون فقرات این ناکارآمدی، نظام گسترده و سنگین یارانه‌های انرژی است. ارزان بودن غیرمنطقی حامل‌های انرژی مانند بنزین، گازوئیل، برق و گاز طبیعی، عملاً مهم‌ترین سیگنال اقتصادی، یعنی «قیمت»، را از کار انداخته است. وقتی مصرف‌کننده، چه در سطح خانگی و چه در سطح صنعتی، با هزینه‌ی واقعی تولید و عرضه انرژی مواجه نمی‌شود، هیچ انگیزه مؤثری برای مدیریت مصرف، سرمایه‌گذاری در تجهیزات بهینه یا اصلاح فرآیند‌های تولید نخواهد داشت. این سیاست که زمانی با هدف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و رونق تولید طراحی شده بود، در گذر زمان به یک تله سیاستی تبدیل شده که نه تنها به اتلاف گسترده منابع ملی دامن زده، بلکه توزیع آن نیز به نفع پرمصرف‌ها و دهک‌های برخوردارتر جامعه تمام شده است.
به گفته صادقی؛ در ایران به ازای هر مترمربع از ساختمان ۱۶۵۰ مگاژول انرژی مصرف می شود، در حالیکه در اکثر کشور‌های دیگر این عدد بین ۲۵۰ تا ۹۰۰ مگاژول می باشد. در بخش صنعت، ایران با ۳۶ مگاژول بر میلیون دلار رکورد دار شدت انرژی در جهان می باشد و عملا صنعت‌گران انگیزه‌ای در جهت افزایش بهره‌وری در صنایع خود ندارند. این در حالی است که شدت انرژی کشور‌هایی نظیر فرانسه، اسپانیا، انگلیس و آلمان، کمتر از ۵ مگاژول بر میلیون دلار است.
صادقی اظهار کرد: از طریق کاهش مصرف برق و هزینه‌های انرژی، می‌توان هزینه‌های خانوارها، سازمان‌ها و صنایع را به طور قابل توجهی کاهش داد. این صرفه جویی مالی در سطح کلان، به افزایش رقابت‌پذیری صنایع و کاهش فشار بر بودجه های دولتی برای تأمین زیرساخت‌های انرژی کمک می کند. علاوه بر این، با اجرای راهکار‌های بهینه سازی انرژی، امکان ایجاد شغل های جدید در صنایع پایدار، تولید تجهیزات کم مصرف و خدمات مشاوره ای انرژی فراهم خواهد شد. این اقدامات، کاهش وابستگی به منابع انرژی وارداتی را نیز در پی دارد.
وی گفت: لذا با بهینه سازی مصرف انرژی هم می توان بخش بزرگی از ناترازی را جبران کرد هم میتواند فرصت شغلی برای بیش از ۳.۵ میلیون نفر ایجاد کرد. از طرف دیگر، استفاده بهینه از انرژی برق از طریق ترویج و استفاده از منابع تجدیدپذیر از جمله خورشیدی و بادی، می تواند انرژی پاک و سبز را ترویج کند و وابستگی به سوخت های فسیلی را کاهش دهد؛ لذا افزایش ظرفیت تولید تجدیدپذیر‌ها و مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی دو راه حل پیش روی این معضل هستند و به دلیل بین المللی بودن منابع انرژی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر طرح های بهینه سازی، پایدار بودن انرژی حاصل از بهینه سازی و محدودیت در منابع انرژی و مالی در دسترس، بهینه سازی نیز باید در کنار توسعه تجدیدپذیر‌ها در اولویت قرار گیرد.
صادقی ادامه داد: یکی از ابزار‌های مهم در بهینه سازی، بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست است که براساس ماده (۳) آیین نامه اجرایی ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر در سال ۱۳۹۶ ایجاد شد و در آذرماه سال قبل با افتتاح تابلوی گواهی صرفه‌جویی برق، بعنوان فضایی برای خرید و فروش گواهی بهینه سازی انرژی و محیط زیست، گام بزرگی در پیشبرد اهداف کشور در بخش بهینه سازی برق برداشته شد. اساس کار بازار، اختلاف تعرفه بخشی و زمانی انرژی است که باعث می شود طرح های بهینه سازی در بخش های مصرفی با تعرفه پایین توجیه¬پذیر شود.
رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا تاکید کرد: انتظار می‌رود صنایع انرژی بر بعنوان بخش بزرگی از خریداران گواهی، در بازار نقش پررنگی ایفا کنند؛ این گواهی‌ها نه فقط برای تسویه قبوض برق مصرفی این صنایع قابل استفاده است، بلکه برای کاهش هزینه‌های ناشی از اضافه مصرف صنایع نسبت به استاندارد‌های معیار مصرف که مشمول ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف هستند نیز کاربرد دارد.
به گزارش آنا، گواهی صرفه جویی برق، اوراق بهادار قابل معامله‌ای است که بیانگر حق مالکیت بر مقدار مشخصی از برق صرفه جویی شده است؛ این گواهی بر مبنای گزارش امکان سنجی، توجیه فنی، اقتصادی، مالی و زیست محیطی طرح صرفه جویی انرژی در یک بازه زمانی مشخص، توسط نهاد‌های تخصصی و فنی بازار و با تایید کمیسیون انرژی، توسط ناشر صادر می‌شود.
source