یک مددکار اجتماعی میگوید: بیتوجهی بهزیستی به جامعه معلولان فقط مربوط به جنگ 12 روزه نیست. زمانی که مساله بودجه در مجلس مطرح بود مسئولان بهزیستی هیچ تلاشی برای افزایش بودجه این سازمان از خود نشان ندادند.
به گزارش تجارت نیوز، به جرات میتوان گفت که معلولان یکی از محرومترین اقشار جامعه هستند. بر خلاف تمام وعدهها و شعارهایی که مسئولان برای رفع نیازمندیهای این گروه از جامعه میدهند آنها همچنان از ابتداییترین امکانات زندگی محروم هستند. در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، معلولان به دلیل محدودیتهای جسمی، ذهنی یا حسی، در بهرهمندی از حقوق اولیه انسانی با مشکلاتی ساختاری و فرهنگی دستوپنجه نرم میکنند. این مشکلات نهتنها ناشی از وضعیت جسمی یا روانی آنان نیست، بلکه بیشتر ریشه در نابرابریهای اجتماعی، فقدان زیرساختهای مناسب و نگاه تبعیضآمیز جامعه دارد.
سالها انتظار معلولان برای اندک امکانات
سالهاست که معلولان در انتظار مناسبسازی زیرساختها برای یک زندگی عادی در جامعهای هستند که سهم قابل توجهی در آن دارند اما عموما این افراد بر خلاف شعار «معلولیت محدودیت نیست» به دلیل همین مساله با محدودیتهای بسیاری مواجهاند. حتی امکانات شهری برای این افراد مناسبسازی نشده است. بسیاری از آنها از قانونی که صاحبان مشاغل را موظف به استخدام این افراد میکند محرومند و خیلی از این افراد مجبورند به همین دلیل خانهنشین باشند. اما در این بین سازمان بهزیستی هم به عنوان متولی بزرگ رسیدگی به وضعیت معلولان آنها را به امان خدا رها کرده است.
حتی در جنگ 12 روزه هم این افراد بیپناه رها شدند و با توجه به هک شدن بانک سپه بهزیستی هیچ اقدامی برای پرداخت مستمری این افراد از راههای دیگر انجام نداد و حتی پاسخگوی درخواست آنها هم نبود.
بیتوجهی بهزیستی به جامعه معلولان فقط مربوط به جنگ 12 روزه نیست
منصوره مطلبی مددکار اجتماعی در این رابطه به تجارتنیوز میگوید: بیتوجهی بهزیستی به جامعه معلولان فقط مربوط به جنگ 12 روزه نیست. زمانی که مساله بودجه در مجلس مطرح بود مسئولان بهزیستی هیچ تلاشی برای افزایش بودجه این سازمان از خود نشان ندادند.
او میافزاید: بسیاری از این افراد در شرایطی غیرانسانی و سخت زندگی میکنند. هیچ پشتوانه مالی ندارند، اغلب از خانوادههای بیبضاعت هستند و حتی برای رفع ابتداییترین نیازهای خود مشکلات عدیده را تجربه میکنند.
میلیونها نفر در ایران با یکی از انواع معلولیت زندگی میکنند / محرومیت معلولان از امکانات به دلیل ضعف اجرای قوانین است
این مددکار اجتماعی ادامه میدهد: در ایران، طبق آمارهای رسمی سازمان بهزیستی، میلیونها نفر با یکی از انواع معلولیت زندگی میکنند؛ اما بیشتر آنان همچنان از امکانات و خدمات اولیه مانند آموزش مناسب، اشتغال پایدار، مراقبتهای درمانی تخصصی و حتی تردد آزاد در شهرها محروماند.
مطلبی میگوید: این محرومیتها اغلب ناشی از نبود سیاستگذاریهای دقیق، ضعف اجرای قوانین حمایتی و بیتوجهی به حقوق شهروندی معلولان است. اگرچه قوانینی مانند «قانون حمایت از حقوق معلولان» تصویب شدهاند، اما در عمل با موانع اجرایی زیادی مواجهاند. مثلاً بسیاری از اماکن عمومی همچنان برای تردد افراد دارای ویلچر مناسبسازی نشدهاند و حملونقل عمومی بهندرت نیازهای این قشر را در نظر میگیرد.
او اظهار میدارد: از سوی دیگر، نگرش فرهنگی نسبت به معلولیت نیز یکی از چالشهای مهم است. در بسیاری از موارد، افراد دارای معلولیت به عنوان افرادی نیازمند ترحم یا فاقد توانایی دیده میشوند، نه بهعنوان شهروندانی برابر که تنها نیاز به امکانات ویژه برای زندگی مستقل دارند. این نگاه نهتنها کرامت انسانی آنان را زیر سوال میبرد، بلکه موجب انزوا و افسردگی روانی آنان نیز میشود.
کارفرمایان تمایلی به استخدام معلولان ندارند
مطلبی میگوید: مساله اشتغال نیز یکی از مهمترین دغدغههای معلولان است. بسیاری از کارفرمایان تمایلی به استخدام افراد دارای معلولیت ندارند، حتی با وجود مشوقهای قانونی. نبود محیطهای کاری مناسبسازیشده، کمبود آموزشهای تخصصی و فقدان دسترسی برابر به بازار کار، معلولان را به حاشیه رانده و استقلال اقتصادی آنها را سلب کرده است.
او میافزاید: در حوزه آموزش نیز، شرایط برای دانشآموزان و دانشجویان دارای معلولیت بهگونهای نیست که امکان رشد و پیشرفت تحصیلی برابر برای آنان فراهم شود. کمبود معلمان متخصص، نبود امکانات آموزشی مناسب، و همچنین بیتوجهی به تفاوتهای یادگیری باعث میشود بسیاری از این افراد از چرخه آموزش رسمی حذف شوند یا با مشکلات فراوان به تحصیل ادامه دهند.
مشکلات معلولان ساختاری، عمیق و چند وجهی دارد
این مددکار اجتماعی در پایان اظهار میدارد: در مجموع، مشکلات معلولان در ایران تنها به مسائل جسمی یا پزشکی محدود نمیشود، بلکه ساختاری عمیق و چندوجهی دارد. رفع این مشکلات نیازمند رویکردی جامع، مبتنی بر حقوق بشر، همراه با اصلاح نگرشهای فرهنگی، بهبود زیرساختها، اجرای مؤثر قوانین و فراهمسازی فرصتهای برابر برای همه افراد جامعه، صرفنظر از میزان توانایی جسمی یا ذهنی آنان است. توانمندسازی معلولان، نهتنها یک وظیفه انسانی و اجتماعی، بلکه گامی اساسی در جهت توسعه پایدار و عدالت اجتماعی در کشور محسوب میشود.
source