به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- حنانه فقیه منزه: هفته گذشته یکی از مهم‌ترین توافق‌نامه‌های گازی ایران در میان شلوغی روز‌های انتخابات به امضا رسید. توافق‌نامه انتقال گاز روسیه به ایران اتفاق مهمی بود که در روز‌های پایانی دولت سیزدهم و در نتیجه دیپلماسی انرژی فعال اتفاق افتاد.
جواد اوجی وزیر نفت کشور در این خصوص گفت: اجرایی‌شدن این قراداد، سبب جهش قابل توجه ایران در حوزه تجارت جهانی گاز میشود و سهم تجارت گاز جمهوری اسلامی با این قرارداد افزایش خواهد یافت.
وی بیان کرد: با توجه به زیرساخت‌های کشور در صنعت گاز که ۴۰ هزار کیلومتر خطوط انتقال شبکه سراسری گاز، بیش از ۴۰۰ هزار کیلومتر شبکه توزیع شهری و روستایی و ۹۲ ایستگاه تقویت فشار در کشور در اختیار داریم، با توجه به جغرافیای ایران می‌توانیم شاهد ترانزیت گازی ایران باشیم و افزون بر روسیه، کشور‌های همسایه نیز از این قرارداد منتفع خواهند شد.
گاز روسیه از دو مسیر ترکمنستان-ایران و آذربایجان-ایران می‌تواند وارد کشور شود. از ترکمنستان به ایران دو خط لوله دولتآباد-سرخس-خانگیران در شمال شرق و کربچه-کردکوی در حاشیه دریای خزر با مجموع ظرفیت ۲۰ میلیاردمترمکعب در سال وجود دارد. انتقال گاز روسیه به ترکمنستان نیز از طریق خط لوله آسیای مرکزی CAC با ظرفیت ۹۰ میلیارد متر مکعب متصل میشود. در غرب دریای خزر مسیر خط لوله صادراتی قاضی محمد- آستارا به عنوان محل اتصال ایران به روسیه از طریق آذربایجان است. ظرفیت این خط لوله ۱۰ میلیارد متر مکعب است که برای افزایش حجم عملیاتی نیاز به تعمیر دارد.
گاز مناطق شمالی ایران از طریق خط لوله سراسری از جنوب تامین میشود و با توجه به مساحت ایران مسیر طولانی برای رسیدن گاز به شمال کشور طی میشود. به طوری که در فصول سرد سال به دلایل مختلفی، چون افت فشار، قطعی گاز به صورت مقطعی اتفاق میفتد. با انتقال گاز روسیه به ایران، بخشی از نیاز این مناطق به این انرژی مهم تامین شده و هزینه بالای انتقال نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارد که بسیاری از کشور‌های همسایه عمدتا منابع گازی قابل توجهی ندارند و واردکننده گاز هستند که از جمله بزرگترین واردکنندگان میتوان به ترکیه، پاکستان و عراق و امارات اشاره کرد. مجاورت با این واردکنندگان گاز موقعیت مناسبی را برای صادرات گاز ایران ایجاد کرده است؛ بنابراین ایران می‌تواند گاز مازاد خود را به این کشور‌ها صادر کند و علاوه بر منافع اقتصادی، از مزیت‌های سیاسی و امنیتی قرارداد‌های گازی نیز بهره‌مند شود. بدین ترتیب ایران با ایفای نقش پررنگ خود در مبادلات انرژی منطقه، گام مهمی در جهت تبدیل شدن به هاب گازی برمی‌دارد.
از طرفی بخش عمده صادرات گاز روسیه به اروپا بود که پس از جنگ اوکراین به میزان قابل توجهی کاهش یافت. وقوع جنگ اوکراین باعث شد که روس‌ها بازار گاز اروپا به حجم ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال را از دست داده و شرکت گازپروم به زیان ۷ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۳ برسد؛ بنابراین روسیه به دنبال بازار‌های جدیدی است که بتواند ۱۰۰ میلیارد گاز مازاد خود را صادر کند. وجود گاز مازاد روسیه، یک فرصت جدی برای ایران در تجارت گاز خود فراهم کرده است که امضا این توافق‌نامه قدم موثری در استفاده از این فرصت است.
source