رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی با تاکید بر کمبود مهارت‌های عملی در فارغ‌التحصیلان گفت: اکثر دانشجویان و فارغ‌التحصیلان بدون آموزش‌های عملی و کارگاهی وارد بازار کار می‌شوند و مدت‌ها در انتظار شغل باقی می‌مانند. ارائه دوره‌های مهارتی و کارگاه‌های آموزشی از طریق سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، می‌تواند این شکاف را پر کند و امکان جذب سریع‌تر فارغ‌التحصیلان را فراهم سازد.
به گزارش خبرگزاری آنا، برای سال‌ها، مدرک دانشگاهی به مثابه طلسمی مقدس در اذهان خانواده‌ها و جوانان بود؛ ابزاری تضمین‌کننده برای ساختن آینده‌ای روشن و مرفه. تصور عمومی این بود که تنها با کسب یک سند رسمی، دروازه‌های بازار کار رقابتی، رفاه اجتماعی و موقعیت‌های عالی به‌طور خودکار به روی فارغ‌التحصیلان باز خواهد شد. اما حقیقت تلخ جامعه روایتی متفاوت را بازگو می‌کند. این تصویر پرزرق‌وبرق سال‌هاست که رنگ باخته است و در پشت آن، شاهد نسلی از فارغ‌التحصیلان هستیم که در صف‌های طولانی و بی‌پایان، تنها به دنبال شغلی برای گذران امور زندگی خود هستند.
این در حالی است که مرکز آمار ایران می‌گوید در تابستان ۱۴۰۴، حدوداً ۴۰.۸ درصد از جمعیت ۱۵ ساله به بالا از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.از داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، طی دو دهه اخیر، از سال‌های ۱۳۸۴ تا تابستان ۱۴۰۴، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از کل شاغلان کشور حدود ۳۵ درصد افزایش یافته و از ۱۲.۶ درصد در سال ۱۳۸۴ به ۲۷ درصد در تابستان ۱۴۰۴ رسیده است. به بیان دیگر، در کمتر از ۲۰ سال، سهم نیروی کار دارای تحصیلات دانشگاهی تقریباً چهار برابر شده است. درمقابل، سهم فارغ‌التحصیلان از کل بیکاران نیز از ۱۵.۸ به ۴۰.۳ درصد افزایش یافته است.
لطف‌الله بیات رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، دبیر اجرایی خانه کارگر تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی آنا در رابطه با وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان گفت: رشد تعداد فارغ‌التحصیلان در سال ۱۴۰۴ افزایشی بوده است، اما به نظر می‌رسد سیاست‌های پذیرش دانشگاه‌ها متناسب با نیاز واقعی بازار کار بازنگری نشده است. تغییرات صورت گرفته اگرچه مطرح شده، اما به شکل ملموس و قابل پذیرش برای جذب فارغ‌التحصیلان در بازار کار نیست.
وی افزود: باید برنامه‌ریزی‌های اساسی و بنیادین انجام شود، بازار کار باید از مراحل ابتدایی آموزش یعنی مدارس، پیش‌بینی و نیازسنجی شود تا دانشجویان و فارغ‌التحصیلان هم از نظر تئوری و هم از نظر مهارت‌های کارگاهی و عملی، آماده ورود به بازار کار شوند.
دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با نیاز بازارایجاد شود
بیات ادامه داد: اکثر دانشجویان و فارغ‌التحصیلان فاقد مهارت‌های عملی هستند و این موضوع موجب می‌شود که هنگام ورود به بازار کار مدت‌ها در انتظار شغل باقی بمانند بر همین اساس پیشنهاد می‌شود دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با نیاز بازار از طریق سازمان فنی و حرفه‌ای کشور به صورت رایگان یا با هزینه پایین در اختیار دانشجویان قرار گیرد تا مدارک فنی و مهارتی کسب کنند.
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی در رابطه با میزان جذب فارغ‌التحصیلان در بازار کار بیان کرد: آمار رسمی دقیقی در این زمینه وجود ندارد و تشکل‌ها نیز آمار دقیق ندارند، اما واقعیت این است که فضای بازار اشتغال بسته است و اکثر جذب‌ها از طریق آزمون‌های محدود انجام می‌شود. برنامه‌ای گسترده برای پر کردن شکاف بین عرضه و تقاضا در بازار کار وجود ندارد.
وی افزود: زمانی که عرضه و تقاضای نیروی کار به تعادل برسد شرایط جذب بدون آزمون نیز امکان‌پذیر خواهد بود، اما در حال حاضر عرضه نیروی کار زیاد و تقاضای شغل محدود است و این تعادل برقرار نیست.
وی گفت: یکی دیگر از مشکلات، تمایل فارغ‌التحصیلان به مهاجرت است، زمانی که دانشجویان نخبه پس از سال‌ها تلاش و کسب رتبه‌های برتر دیده نمی‌شوند و برایشان انگیزه و فرصت‌های مناسب ایجاد نمی‌شود، طبیعی است که به مهاجرت روی بیاورند. کشور‌هایی که امکانات و رفاهیات ارائه می‌دهند این نیرو‌ها را جذب می‌کنند و ما آنها را از دست می‌دهیم.
اگر نخبگان از کشور خارج شوند؟
بیات در اشاره به تاثیر این وضعیت بر بهره‌وری و مدیریت کشور بیان کرد: از دست دادن نخبگان باعث می‌شود افراد درجه سه و چهار جایگزین شوند و این به طور مستقیم بر کیفیت مدیریت، برنامه‌ریزی و بهره‌وری تاثیر می‌گذارد اگر نخبگان از کشور خارج شوند تولید و توسعه کشور با چالش جدی مواجه خواهد شد.
وی افزود: توقع فارغ‌التحصیلان نسبت به بازار کار، نسبت به زحمات و هزینه‌ای که برای تحصیل کرده‌اند منطقی استاما بسیاری از فارغ‌التحصیلان مجبور می‌شوند در مشاغلی غیرمرتبط با تحصیلات خود فعالیت کنند اگر بستر مناسب فراهم شود، فارغ‌التحصیلان می‌توانند به جای مشاغل غیرمرتبط در پست‌های مدیریتی یا کارآفرینی فعال شوند و ارزش واقعی خود را نشان دهند.
بیات ادامه داد: در نهایت دولت و مجلس باید توجه ویژه‌ای به جذب و حفظ فارغ‌التحصیلان و نخبگان داشته باشند تا سرمایه انسانی کشور از دست نرود، نبود توجه به این موضوع باعث می‌شود جوانان تحصیل‌کرده و کارآمد از کشور خارج شوند و توسعه و تولید با مشکل مواجه شود.
فرصت‌ها و انگیزه‌های لازم برای جذب جوانان تحصیل‌کرده
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی افزود: به عنوان تشکل‌های صنفی، می‌توانیم پیشنهاد و برنامه ارائه دهیم، اما اجرای آن نیازمند همکاری دولت و مجلس است تا فرصت‌ها و انگیزه‌های لازم برای جذب جوانان تحصیل‌کرده فراهم شود.
وی گفت: توقعات فارغ‌التحصیلان از جامعه و دولت صرفاً متناسب با زحمات و دانش آنها است و انتظار غیرمنطقی نیست ایجاد محیط مناسب برای فارغ‌التحصیلان نه تنها عدالت اجتماعی را محقق می‌کند بلکه به توسعه پایدار و بهره‌وری کشور نیز کمک می‌کند.
source